Walor gospodarczy bliźniego |
TagiCIAŁOPoznańPWKracjonalność kapitalistyczna |
Źródło cytatu
Materiały organizatorów Powszechnej Wystawy Krajowej, Poznań 1929.
Postęp idei społecznych, wiedzy przyrodniczej, technicznej, a także organizacji społecznej, sprawił, że na każdego obywatela patrzymy teraz już nietylko [sic] jako na bliźniego, w stosunku do którego należy rządzić się sercem, ale też jako na pewien walor gospodarczy. Prosty rozsądek nakazuje więc chronić tę wartość gospodarczą i dokładać starań, aby była jaknajwiększa [sic]. Zdrowie, siła żywotna, długowieczność, dobry humor jednostki wpływają wyraźnie na jej zdolność do pracy i na wydajność tej pracy. Stąd to pochodzą liczne wysiłki, przedsiębrane przez rząd, przez gminy i wreszcie przez różne organizacje społeczne w tym kierunku, aby z jednej strony zwalczać wszelkie czynniki, zmniejszające energię jednostek, a przez to szkodliwe społecznie, z drugiej zaś strony, otaczać opieką młode pokolenie od wieku najmłodszego, dostarczać mu możliwość prawidłowego rozwijania się, zarówno pod względem fizycznym, jak duchowym.
AS
Powyższy cytat (jak i wiele innych materiałów przygotowanych przez organizatorów PWK) wskazuje na myślenie w kategoriach racjonalności kapitalistycznej, wedle której człowiek nie jest już „tylko” bliźnim, ale i „walorem gospodarczym”. Troska państwa i instytucji społecznych o dobro jednostek – ich właściwe warunki bytowe, kondycję fizyczną i psychiczną etc. – jawi się więc jako działanie zdroworozsądkowe, podyktowane dążeniem do jak największej wydajności pracy, a nie nakaz etyczny czy religijny. Egoistyczna obojętność czy chęć pomocy opartej na współczuciu mają zostać zastąpione przez przedsięwzięcia realizowane systemowo, planowane na podstawie osiągnięć naukowych, profesjonalnie monitorowane. Dlatego na wystawie, prócz modelowej ochronki czy gabinetu lekarza sportowego, prezentowano również działalność Polskiego Towarzystwa Eugenicznego, Towarzystwa Higienicznego Warszawskiego, a Poznański Zakład Ortopedyczny przedstawił „odchylenia pod względem fizycznym od norm rozwojowych naszej [czyli polskiej – AS] młodzieży”. [Dlaczego i jak należy oglądać…, s. 25]
Agata Sikora
Michel Foucault, Nadzorować i karać. Narodziny więzienia, przeł i posłowie Tadeusz Komendant, „Aletheia”, „Spacja”, Warszawa 1993.
![Fragment sali Państwowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego, w: Wychowanie fizyczne i sport na Powszechnej Wystawie Krajowej. Poznań 1929 r, Drukarnia D. O. K. nr. VII, Poznań 1929 [?], s. 18.](http://wystawykrajowe.uw.edu.pl/wp-content/uploads/2015/01/sala-Państwowego-Urzędu-Wychowania-Fizycznego-wychowanie-fizyczne-i-sport-na-PWK.png)
Fragment sali Państwowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego, w: Wychowanie fizyczne i sport na Powszechnej Wystawie Krajowej. Poznań 1929 r, Drukarnia D. O. K. nr. VII, Poznań 1929 [?], s. 18.
Mapa wpisu
