„W miarę możności należy unikać dialogów, monologów oraz patosu”. Propaganda PWK |
TagiEMANCYPACJAKLASA SPOŁECZNAORGANIZACJAprowincjaPWKWIZUALNOŚĆ |
Źródło cytatu
Regulamin konkursu na pełnometrażowy scenariusz filmowy propagujący PWK, Poznań 1928.
Plakat według projektu T. Grodkowskiego, w: Powszechna Wystawa Krajowa w Poznaniu w roku 1929, red. Stanisław Wachowiak, nakładem Powszechnej Wystawy Krajowej, Poznań 1930, t. 1, wklejka między 420 a 421 .
Ogólnonarodowy entuzjazm dziesięć lat po wyniszczającej wojnie, w niesprzyjającej sytuacji ekonomicznej, w sytuacji scalania trzech różnych tradycji państwowych, nie jest czymś danym: stanowi zadanie dla nowoczesnej propagandy. Organizatorzy P. W. K., byli tego w pełni świadomi i dlatego już 24 stycznia 1927 powołali Komisję Propagandową, której zadania przejął potem Wydział Propagandy pod kierownictwem Stanisława Kucika. Do głównych zadań tego organu należało informowanie o wystawie, zjednywanie różnych instytucji, zachęcanie do finansowego wspierania przedsięwzięcia, kontakt z mediami polskimi i zagranicznymi, budowanie dobrej atmosfery . Jako że PWK miała być obrazem jedności i potęgi odbudowującego się narodu [odsyłacz do „Portret z Narodem (zjednoczonym) w tle] akcja propagandowa była skierowana do wszystkich warstw społecznych.
Działania propagandowe były zakrojone na szeroką skalę i wykorzystywały cały szereg dostępnych ówcześnie mediów. Organizatorzy od samego początku aktywnie pozyskiwali przychylność prasy krajowej i zagranicznej, organizując konferencje i rozsyłając materiały prasowe, obejmujące również ilustracje. Im bliżej otwarcia wystawy, tym bardziej nasilała się akcja promocyjna i poszerzał jej krąg adresatów: do szerokiej publiczność docierano za pośrednictwem plakatów, reklam świetlnych, znaczków pocztowych, pocztówek, audycji radiowych, filmów propagandowych, oraz odczytów.
Wiele wysiłku włożono w to, by dotrzeć do mieszkańców prowincji. Opracowano specjalny plakat „na życzenie sfer rolniczych” [Ibidem, s. 420], wieszany potem w szkołach. Od połowy 1928 Ludowa Agencja Prasowa, w oparciu o nadesłane materiały, wydawała co miesięcy bezpłatny dodatek o wystawie „dostosowany do psychologii” ludowego czytelnika [Ibidem, s. 423]. Podjęto również akcję odczytową, a także szkolenia dla lokalnych liderów, którzy mieli propagować wystawę i organizować wycieczki.
Do młodych ludzi próbowano dotrzeć przede wszystkim za pośrednictwem szkoły i konkursów radiowych: młodzież miała za zadanie streszczać krótkie programy informacyjne o wystawie; najlepsze prace uzyskiwały nagrody pieniężne (12 nagród po 50 zł i 120 nagród po 20 zł). ” W ten sposób zachęcano młodzież do słuchania odczytów i zniewolono ją do przetrawiania i duchowego przyswajania sobie podawanych jej informacji, co znowuż umożliwało jej dalsze szerzenie tychże.” [Ibidem, s. 423].
Znacznie gorzej przedstawiało się użycie nowszych technik wizualnych. Mimo że ogłoszono konkurs na scenariusz pełnometrażowego filmu propagandowego, to nie zrealizowano zwycięskiego projektu, ponieważ uznano go „za nieodpowiedni z punktu widzenia propagandy Wystawy” [Ibidem, s. 419]. Działalność filmowa ograniczała się zatem do wyprodukowania kilku krótkich filmików propagandowych („Pomnik Niepodległości”, „Przegląd sił”) i dwóch humoresek („Kubuś w tarapatach”, „Bieg na przełaj”) oraz kupienia gotowego filmu „Milionowy spadkobierca”. Kopie były rozprowadzane w kinach w dwudziestu miastach w Polsce – w zamian za bezpłatne wyświetlanie materiałów propagandowych, kina otrzymały zniżkę podatkową. Użyto również fullografu (urządzenie przeznaczone do przesyłania obrazów na odległość), ale ze względu na niewielką popularność tej techniki, nie przyniosło to istotnego efektu (choć za jego pośrednictwem zdjęcia wystawowe dotarły do Indii i Japonii).